เราจะพัฒนารัฐบาลดิจิทัลไปทำไมกัน

พักนี้ไปช่วยงานสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัลอยู่ เนืองๆ ได้เห็นความตั้งใจของคนที่นั่นแล้วก็มีความหวังในการพัฒนาประเทศให้ดี จะได้ไม่ต้องย้ายไปไหนเพราะแก่แล้ว หลายคนอาจจะสงสัยว่า ทำไมต้องทำรัฐบาลให้เป็น ดิจิทัล ในเมื่อ ลุงป้าที่ต่างจังหวัดยัง ใช้คอม ใช้ มือถือไม่เป็นเลย ต้องบอกว่า การทำงานถ้าเอาเทคโนโลยีเป็นที่ตั้ง รับรองว่าจะไม่ไปไหน ในเรื่อง ดิจิทัล ไอทีนี่ Emphaty หรือ ความเมตตากรุณา สำคัญกว่าTechnology มากมายครับ เราลองมาดูสาเหตุกัน

เราต้องยอมรับว่าประเทศเรา ปัญหาสำคัญ คือ ความเหลื่อมล้ำในทุกด้าน ถ้าเรามีฐานะระดับหนึ่ง แค่ชนชั้นกลางก็พอ ความเป็นอยู่ในประเทศไทยนี่ดีมากนะครับ เคยไป นิวยอร์ค ปารีส โตเกียว โอซาก้า โซล แล้ว ในความเห็นส่วนตัว ผมว่ากรุงเทพนี่น่าอยู่่สนุกและอร่อยที่สุด แต่เราต้องไม่ลืมว่า ความแตกต่างด้านความเป็นอยู่นี่ยังห่างมาก ในประเทศไทย ดังนั้นยังมีคนที่ลำบากอยู่มาก ซึ่ง รัฐบาลเก็บภาษีเราไป ต้องเข้าไปช่วย ปัญหาก็คือ รัฐบาลแบบบ้านๆ ที่เป็น ระบบเอกสารกระดาษและใช้คนทำนี่ ทำให้งานช้า ยุ่งยาก ซ้ำซ้อนมากและไม่ค่อยรู้เรื่องอะไร ถ้าจินตนาการให้เป็นคน ก็เป็นลุงป้า แก่ๆ ช้าๆ เงอะงะ ท่ามาก ในการทำงาน แต่มีเงินเหมือนกัน ติดต่ออะไร ลุงก็มองแล้วส่งไปหาป้าอีกคนที่ส่งไปหาลุงอีกคนจนเหนื่อยล้า ธุรกิจก็ทำงานไม่ได้ ทำให้เศรษฐกิจก็ไปไม่ออกเพราะเราช้าแข่งขันกับเขาไม่ได้ คนที่เดือดร้อนก็ลำบากหมดรอจนตายไปเลย เราจะแก้ไขอย่างไร

คำตอบ มีสองส่วน ส่วนหนึ่ง คือ ลดขั้นตอนในการทำงานและทำให้ระเบียบง่าย ซึ่งทำให้เกิดคำสะใจว่า การตัดคอระเบียบ (Regulatory Guillotine) ขึ้น คนที่ไม่เคยผ่านงานบริหารจะไม่ค่อยเข้าใจว่ากระบวนการนี้ทำไมถึงช้า เหตุมันเพราะกฎหมายมันมีสายตระกูลที่สัมพันธ์กันครับ มี กฎหมายแม่ ลูก หลาน เหลน โหลน ที่กระทบกันหมด ถ้าออกไม่ดี การทำงานบางเรื่อง เลยกลายเป็นผิดกฎหมาย ต้องไปขึ้นโรงขึ้นศาลกันไป แต่ก็ต้องทำนะครับ เพราะเรื่องสำคัญสัก 20% นี่ปลดล๊อคได้ ประเทศก็จะเร็วขึ้นมาก

อีกส่วนหนึ่ง คือ การนำเทคโนโลยีมา ช่วยทำให้กระบวนการมันอัตโนมัติมากขึ้นเร็วขึ้น ในการรวมศูนย์บริการให้ลุงป้าคนเดียวทำได้ทุกเรื่อง ทำให้มีข้อมูลข่าวสารในการตัดสินใจมากองรวมกัน ทำให้ระบบมันฉลาดน่ารักช่วยตัดสินใจเองบางส่วนโดยใช้ AI และมีความมั่นคงปลอดภัยรวดเร็วเชื่อถือได้ กระบวนการนี้ทำมานาน แล้วในบริษัท ดังนั้นถ้าเราเอามาทำให้ รัฐบาลลุงป้าเรา เก๋เท่ รวดเร็วบ้างก็น่าจะดีไม่น้อย

ความท้าทายมีมากครับ ปัญหาที่สำคัญ คือ Size and scale และ เรื่องคุณภาพคน รัฐบาลไทยนี่ใหญ่มากครับ บริษัทใหญ่ในไทย อย่างมากก็มีคนหลายหมื่นหรือแสน แต่รัฐบาลไทยมีคนเป็นล้าน มี ธุรกิจ ครอบคลุมทุกมุมในชีวิต การประสานงาน การดำเนินการต่างๆ ใช้เวลา ในการปรับเปลี่ยน มากมาย

และคนในราชการ ยังต้องพัฒนาอีกมาก เนื่องจากโครงสร้าง ผลตอบแทนไม่เท่าเอกชน ทำให้ขาดบุคคลากรที่มีประสิทธิภาพอยู่มาก คนเก่งมาสักพักก็ไป ไม่งั้นก็แอบทำงานนอกจนไม่ได้ทำราชการให้ดี เพราะเงินเดินเขาไม่เท่าเทียมคนที่เก่งเท่ากันในภาคเอกชน

แต่เราต้องนึกเสมอว่า การเปลี่ยนผ่านไปสู่ดิจิทัลไม่ใช่จุดหมายในตัวเองแต่เป็นวิธีการที่จะทำให้รัฐบาล ทำงานเร็วขึ้น ตอบสนองกับภาคธุรกิจได้เร็วขึ้น เข้าใจปัญหาต่างๆ มากขึ้นจะได้ช่วยเหลือแก้ไขได้เร็วและตรงจุดมาขึ้น ดังนั้นทุกคนที่ทำต้องเข้าใจว่า เป้าหมายที่ีแท้จริง อยู่ที่ ความกินดีอยู่ดีมีความสุขของประชาชน และ การพัฒนาประเทศให้มีความเจริญ ด้านเศรษฐกิจและสังคมมากขึ้น ต้อง “Think with the citizen in mind” ทุกคนที่เกี่ยวข้องต้องไม่ลืมเป้าหมายนี้ การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลจึงเกิดประโยชน์อย่างแท้จริง เหมือนที่ อับราฮัม ลินคอล์น พูดไว้ที่ Gettysberg ว่า “รัฐบาลโดยประชาชน เพื่อ ประชาชน จะไม่สูญสลายไปจากโลกนี้” นั่นเอง